Nếu như khoảng đầu tháng 3, người dân trồng chuối vui mừng khi giá chuối xuất khẩu được giá, do thương lái Trung Quốc ồ ạt thu mua. Theo ghi nhận, giá chuối tại vườn được bán lên tới 17.000-18.000 đồng/kg. Đây là mức cao nhất trong vòng 2 năm trở lại, đặc biệt cao gấp chục lần so với giá 1.000-2.000 đồng/kg ghi nhận trong vụ chuối năm 2017.  Tuy nhiên, thời gian gần đây, giá chuối đã giảm đi gần một nửa.

Để tránh tình trạng “sốt ảo”, người dân thấy giá chuối tăng cao, ồ ạt chuyển sang trồng chuối, Bộ Công Thương đã đưa ra một số thông tin liên quan đến diễn biến thị trường mặt hàng chuối tại Trung Quốc để các doanh nghiệp, hộ nông dân Việt Nam nắm và chủ động điều tiết hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Bộ Công Thương cho biết, giá bán lẻ mặt hàng chuối tại Trung Quốc từ đầu năm 2018 không ổn định, cụ thể từ tháng 1 đến tháng 2, giá dao động từ 3- 3,5 nhân dân tệ/kg, sau Tết Âm lịch đến nay giá chuối giảm khoảng 40%, còn khoảng từ 1,5-2,5 nhân dân tệ/kg. Riêng chuối nhập khẩu có giá bán lẻ cao hơn chuối nội địa.

Ngoài ra, tại các tỉnh giáp biên giới Việt Nam như Quảng Tây, Vân Nam giá chuối bán lẻ cũng có biến động tương tự. Thời điểm trước và sau Tết giá khá cao, khoảng trên 4 nhân dân tệ/kg; đầu tháng 3, giá giảm mạnh khoảng 40-50%, chỉ còn hơn 2 nhân dân tệ/kg. Ở thời điểm hiện tại giá bán lẻ chuối tại Quảng Tây đã trở lại khoảng 4 nhân dân tệ/kg.

Tính đến thời điểm ngày 13/3/2018, giá chuối nhập khẩu từ Việt Nam, Lào và Myanmar tại khu vực Vân Nam tăng nhẹ, mức tăng từ 0,1- 0,2 nhân dân tệ/kg.

Riêng khu vực Hà Khẩu, Kim Bình (giáp Lào Cai và Lai Châu), giá dao động từ 2,1-2,8 nhân dân tệ/kg đối với chuối chất lượng tốt và từ 1,7-2,1 nhân dân tệ/kg đối với chuối có chất lượng trung bình.

Theo số liệu sản xuất và kỹ thuật ngành chuối Trung Quốc cho thấy diện tích trồng và sản lượng chuối của Trung Quốc thời gian qua đã giảm 25% (từ khoảng 430 nghìn hécta và sản lượng 12 triệu tấn của năm 2015 xuống còn hơn 320 nghìn hécta, sản lượng 9 triệu tấn vào năm 2016).

Ngoài nguồn cung chuối nội địa, Trung Quốc nhập khẩu chuối từ một số nước láng giềng lân cận như Việt Nam, Lào, Myanmar. Giá nhập khẩu trung bình dao động xunh quanh 4 NDT/kg tùy chủng loại và chất lượng.

Theo thống kê của Hải quan Trung Quốc, lượng chuối nhập khẩu từ Việt Nam năm 2017 đạt gần 51 nghìn tấn, kim ngạch đạt 24,3 triệu USD. Tính đến hết tháng 1/2018, lượng chuối nhập khẩu từ Việt Nam là 5.132 tấn với kim ngạch là 2,8 triệu USD.

Bộ Công Thương lưu ý, nguồn cung và giá chuối tại thị trường Trung Quốc thường diễn biến theo quy luật như sau:

Trong hai tháng đầu năm thường được giá do ảnh hưởng nhu cầu tiêu thụ của Tết Âm lịch, giá chuối bán lẻ dao dộng từ 3-5nhân dân tệ/kg, với chuối chất lượng cao hoặc nhập khẩu giá có thể cao hơn.

Tháng 3 giá chuối trên thị trường thường giảm do nguồn cung tăng từ địa phương chuyên canh chuối như Vân Nam, Hải Nam khi thời tiết ấm dần lên; bên cạnh đó nguồn cung từ Myanmar, Lào cũng vào vụ.

Đến tháng 4 và 5 giá thường ổn định và có thể tăng nhẹ do thời điểm này nhu cầu tiêu thụ chuối khá ổn định. Tuy nhiên, từ trung tuần tháng 5 trở đi, chuối tại Vân Nam, Lào, Myanmar vào cuối vụ; nguồn cung chuối chất lượng cao ra thị trường giảm và chủ yếu là từ Hải Nam.

Kể từ tháng 6 đến tháng 9 khu vực chuối tại Hải Nam vào cuối vụ, khu vực Quảng Đông, Phúc Kiến thay thế trở thành nguồn cung chính bởi thời điểm này vào mùa mưa bão nên giá chuối dao động theo diễn biến thời tiết. Vì thế người nông dân cũng thường có xu hướng cố gắng thu hoạch sớm trước mùa mưa bão.

Giai đoạn từ tháng 9 đến tháng 11 chủ yếu là nguồn cung chuối từ Quảng Tây. Với chất lượng được đánh giá khá cao do không bị ảnh hưởng của bệnh vàng lá hay thời tiết nên giá chuối Quảng Tây tương đối cao và ổn định.

Tuy nhiên, dù đã ban hành một số chính sách hỗ trợ đối với ngành trồng trọt nhưng diện tích trồng chuối trong năm 2018 của Quảng Tây dự kiến vẫn giảm khoảng 40%.

Riêng từ tháng 12 đến đầu năm tiếp theo là thời điểm nguồn cung và chủng loại hoa quả (trong đó có chuối) tại Trung Quốc đều thiếu do thời tiết giá lạnh nên giá cả thường tăng cao.

Vì vậy, Bộ Công Thương thông tin diễn biến thị trường chuối tại Trung Quốc để người dân nắm được và cần cẩn trọng, không nên ồ ạt chuyển sang trồng chuối. Tránh để tiếp diễn tình trạng dư thừa, mất giá khi thương lái Trung Quốc giảm lượng thu mua tương tự như các loại nông sản trong thời gian vừa qua.